Autor: Administrator

Naruszenie prawa przez Warmińsko-Mazurskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków stwierdzone przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Bezczynność i przewlekłość postępowania Warmińsko-Mazurskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków opisana we wcześniejszym wpisie, kontynuowana jest przez wojewódzki organ konserwatorski administracji publicznej w Olsztynie w kolejnych postępowaniach. Ponaglenia do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dwóch przykładowych sprawach zostały złożone za pośrednictwem organu niższego stopnia w obowiązującym terminie. Zgodnie z art. 37 § 5 ustawy Kodeksu postępowania administracyjnego organ wyższego stopnia rozpatruje ponaglenie w terminie siedmiu dni od dnia jego otrzymania. W obu sprawach Minister stwierdził naruszenie prawa przez Warmińsko-Mazurskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków:
POSTANOWIENIE MKiDN z 16.09.2024 r.pdf
POSTANOWIENIE MKiDN z 19.09.2024 r.pdf

Stwierdzona przez Ministra bezczynność wojewódzkiego organu konserwatorskiego w Olsztynie niewątpliwie jest wysoce niepokojącym symptomem, który może świadczyć o braku rzetelności i zgodności z obowiązującym prawem prowadzenia postępowań administracyjnych przez osoby upoważnione do załatwiania spraw w imieniu organu administracji publicznej. Minister zarządził wyjaśnienie przyczyn i ustalenia osób winnych bezczynności.

W związku z powtarzającym się, stwierdzonym przez sądy administracyjne oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, naruszaniem prawa przez Warmińsko-Mazurskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków należy przypomnieć i pamiętać, że za przestępstwa urzędnicze została nie tak dawno skazana prawomocnym wyrokiem sądu osoba, która przez kilkanaście lat do 2016 r. pełniła funkcję Warmińsko-Mazurskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Prawomocny wyrok w sprawie byłej Warmińsko-Mazurskiej Konserwator Zabytków

Naruszenie prawa przez Warmińsko-Mazurskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków i inne organy konserwatorskie

Bezczynność i przewlekłość postępowania w działalności administracji publicznej są problematyczne i uciążliwe przede wszystkim dla strony i/lub stron postępowania. Dlatego zarówno w postępowaniu administracyjnym, jak i w postępowaniu sądowo administracyjnym, zostały przewidziane środki prawne mające na celu przeciwdziałanie tym niepożądanym zjawiskom. Przede wszystkim związane to jest z możliwością wniesienia ponaglenia, a następnie skargi do sądu administracyjnego. Celem ponaglenia jest jak najszybsze załatwienie sprawy przez organ prowadzący postępowanie, w związku z czym procedura związana z tym środkiem nie powinna
wstrzymywać rozpoznania sprawy. Terminy załatwiania spraw przez organy administracji publicznej, w tym ponaglenia, określone są w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego.

Na przykładzie jednej ze spraw prowadzonych przez Warmińsko-Mazurskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, gdzie strona postępowania złożyła skutecznie ponaglenie do wyższej instancji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, następnie skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, zaskakuje diametralnie różne w rozstrzygnięciu postanowienie organu nadzorującego od wyroku sądu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w tej sprawie w prawomocnym wyroku z dnia 7 listopada 2023 r., sygn. akt. II SAB/Ol 105/23 stwierdził, że Warmińsko-Mazurski Wojewódzki Konserwator Zabytków przewlekle
prowadził postępowanie i dopuścił się bezczynności, a Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 27 czerwca 2024 r., sygn. akt II OSK 488/24 oddalił skargę kasacyjną organu konserwatorskiego w Olsztynie.
WYROKI SĄDOWE.pdf

Natomiast w postanowieniu z dnia 16 sierpnia 2023 r. Minister stwierdził, że Warmińsko-Mazurski Wojewódzki Konserwator Zabytków nie pozostaje w bezczynności oraz nie prowadzi postępowania przewlekle.
POSTANOWIENIE MKiDN.pdf

O naruszeniach prawa przez inne wojewódzkie organy konserwatorskie, o rozstrzygnięciach ponagleń na bezczynność tych urzędów przez organ ministerialny oraz składanych w tych sprawach skargach do wojewódzkich sądów administracyjnych dowiadujemy się m.in. na stronach internetowych Polskiego Związku Eksploratorów.
Postanowienia wstydu Departamentu Ochrony Zabytków

W przykładowej sprawie prowadzonej z naruszeniem prawa przez Warmińsko-Mazurskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków żaden urzędnik do tej pory nie poniósł odpowiedzialności za bezczynność i przewlekłość postępowania oraz nieterminowe rozpatrzenie ponaglenia. Wojewódzki organ konserwatorski w Olsztynie zapłacił za przegraną w sądach sprawę oraz pełnomocnikowi organu, tak naprawdę z kieszeni podatników.

Nie ulega wątpliwości że organ administracji rządowej jakim jest Warmińsko-Mazurski Wojewódzki Konserwator Zabytków zobowiązany jest przestrzegać przepisy ustawy kodeksu postępowania administracyjnego, w tym obowiązujące terminy nie tylko dla stron postępowania. Dotyczy to też innych organów konserwatorskich.


Na zebraniu Oddziału omówiliśmy kontrowersyjny wpis do rejestru zabytków obiektu, który miał 11 lat. W 2022 roku Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków uznał za zabytek drewniany budynek, niepoświęconą kaplicę Votum Aleksa zbudowaną w 2011 roku w miejscowości Tarnów koło Warszawy. Naszym zdaniem ten obiekt nie jest zabytkiem w rozumieniu ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z 2003 r. Brak poszanowania ustawowej definicji zabytków przez wojewódzkiego konserwatora zabytków jest wysoce niepokojący. Ten obiekt nie stanowi „świadectwa minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową”. Od lat trwa dyskusja na temat ochrony współczesnych dóbr kultury, które nie mogą zostać uznane za zabytek. Czas najwyższy rozwiązać ten problem prawnie, ponieważ „ratowanie” tego typu niszczejących obiektów przez dowolne decyzje urzędnika jest szkodliwe dla samych zabytków oraz porządku prawnego.

Kolejnym tematem były obiekty znajdujące się w historycznym układzie urbanistycznym lub ruralistycznym wpisanym do rejestru zabytków lub ewidencji, które nie są chronione indywidualnie wpisem do rejestru lub ewidencji zabytków.
W województwie warmińsko-mazurskim od 2015 r. na takie obiekty wymagane są pozwolenia na prowadzenie badań i prac konserwatorskich. Jednocześnie nie przysługuje możliwość ubiegania się o dofinansowanie tych badań i prac z funduszy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz wojewódzkiego konserwatora zabytków. Nie przysługuje również ulga podatkowa wprowadzona w 2022 roku w ramach Polskiego Ładu na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane. Zwróciliśmy uwagę na gorszą sytuację właścicieli lub współwłaścicieli tego typu obiektów usytuowanych w układzie urbanistycznym lub ruralistycznym, którzy praktycznie muszą uzyskiwać pozwolenia wkz na badania i prace konserwatorskie jak przy zabytkach wpisanych indywidualnie do rejestru, jednocześnie są wykluczeni z możliwości wsparcia finansowego przez jednostki państwowe i samorządowe.

Książka

Na spotkaniach rozmawialiśmy o interesujących z punktu widzenia konserwatorów zabytków wydarzeniach dotyczących naszego regionalnego dziedzictwa. Uznaliśmy, że w zakresie ostatnich publikacji najcenniejszą jest „Acta visitationis generalis Ecclesiarum Episcopatus Varmiensis 1597/1598”, wstęp i opracowanie Andrzej Kopiczko, tłumaczenie Julian Wojtkowski i Grzegorz Chromik, wydana w 2022 r. w Olsztynie. To odpis i tłumaczenie protokołów z wizytacji parafii i kościołów diecezji warmińskiej w 1597 i 1598 r., z czasów kardynała Andrzeja Batorego.

W dniu 19 października odbył się XX Jubileuszowy Walny Sprawozdawczo-Wyborczy Zjazd Delegatów Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków w Toruniu. Pełne informacje na temat uroczystych obchodów, Zjazdu Delegatów oraz innych towarzyszących wydarzeń znajdują się stronach skz.pl w zakładce Aktualności z 23 i 24 października 2022 r. wraz z fotorelacjami autorstwa S. Olszewskiej i P. Zambrzyckiego.
Z okazji 40-lecia SKZ uroczyście wręczono prestiżowe odznaczenia Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, nagrody oraz złote odznaki SKZ. Z naszego Oddziału Małgorzata Birezowska odebrała odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, a Grażyna Dzisko prestiżową złotą odznakę SKZ. Na zebraniu Oddziału w dniu 15 listopada prezes uroczyście wręczyła złote odznaki SKZ z dyplomami przyznane Mirosławowi Sujce i Adamowi Wysockiemu.

link do fotografii:

W dniu 11 czerwca pojechaliśmy na ciekawą wycieczkę do barokowego założenia pielgrzymkowego Sanktuarium Podwyższenia Krzyża Świętego w Chwalęcinie. Po drodze wstąpiliśmy do ciekawego gotyckiego kościoła świętej Katarzyny w Lubominie. W Ornecie zachwycił nas wysokiej klasy gotycki kościół świętego Jana Chrzciciela oraz ratusz. Więcej czasu spędziliśmy w Chwalęcinie podziwiając barokowo-klasycystyczną architekturę oraz wyposażenie wnętrza kościoła z bogatą polichromią wnętrza. Wpisaliśmy się do księgi gości.

linki do fotografii: